Δημοσιοϋπαλληλικό Ρετιρέ (2002)

Δημοσιοϋπαλληλικό Ρετιρέ (1998)

Με τη Λώρη Κέζα (2005)

(Την Κυριακή 10 Απριλίου 2005 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ η συνέντευξη του Δημοσιοϋπαλληλικού Ρετιρέ που ακολουθεί, όπως παρουσιάστηκε)

«Ψηφίστε μας να τα κάνουμε χειρότερα»

«Αν είστε τόσο μαζοχιστές ώστε να ψηφίζετε αυτούς που δεν κάνουν τίποτα για την πόλη, γιατί δεν ψηφίζετε εμάς που θα την κάνουμε χειρότερη;». Με αυτή τη φράση ξεκινά το 7ο τεύχος του ηχητικού περιοδικού της ομάδας «Δημοσιοϋπαλληλικό Ρετιρέ» (ΔΡ) της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα τρίο με πλούσια δράση στην εικαστική και μουσική πρωτοπορία που από το 2002 εκδίδει ένα περιοδικό σε προφορική εκδοχή: τα κείμενα ηχογραφούνται και συνοδεύονται από τη μουσική που συνθέτει και ερμηνεύει η ομάδα. Το 7ο τεύχος της περιοδικής ηχητικής έκδοσης έχει τίτλο «Ψηφίστε τον συνδυασμό Θεσσαλονίκη Θλιβερή Επαρχία». ........................ Ιδού τα βιογραφικά των μελών του ΔΡ, όπως μας τα απέστειλαν: Ο Ντάνης Τραγόπουλος και ο Θανάσης Χονδρός γεννήθηκαν το 1953. H Αλεξάνδρα Κατσιάνη το 1954. Ο Ντάνης (πολιτικός μηχανικός) έπαιξε κατά καιρούς με πολλά ροκ σχήματα, σε δίσκο αποτυπώθηκε όμως μόνο η συμμετοχή του στους τζαζ-ροκ Α Priori. Πήρε μέρος στους αγώνες τραγουδιού στην Καλαμάτα και κυκλοφόρησε ένα CD με τραγούδια του πάνω στον Μικρό Πρίγκιπα. Ο Θανάσης και η Αλεξάνδρα (φιλόλογοι) κινήθηκαν κυρίως στον εικαστικό χώρο, τον οποίο εγκατέλειψαν το 2004. Το 1991 κέρδισαν το βραβείο της ισπανικής ραδιοφωνίας για το καλύτερο μουσικό έργο για το ραδιόφωνο. Το 0+ είναι ένα CD με κομμάτια τους από εικαστικές δράσεις τους.
- Πώς είχατε την ιδέα να κυκλοφορήσετε ένα «προφορικό περιοδικό» ως «Δημοσιοϋπαλληλικό Ρετιρέ»;
«Από τη μια μεριά είναι η τεχνολογία των υπολογιστών και του σπιτικού στούντιο ηχογραφήσεων, τεχνολογία που κάνει την παραγωγή εύκολη και οικονομική υπόθεση. Δίνει την ευκαιρία να έχεις αμεσότητα απέναντι σε ό,τι σε ερεθίζει κάθε φορά. Είναι επίσης και η τεχνολογία των εγγράψιμων δίσκων μια πρόσθετη ευκολία. Αυτό που παράγεις μπορεί να αντιγράφεται συνέχεια χωρίς απώλειες, σε αντίθεση με τις κασέτες παλιά. Προτρέπουμε τους ακροατές μας, αν τους αρέσει αυτό που ακούν, να το αντιγράφουν και να το μοιράζουν στους φίλους τους. Οι αντιγραφές βοηθούν τη μουσική να διαχέεται, δεν τη σκοτώνουν, όπως ισχυρίζονται οι εταιρείες. ..................... Από την άλλη μεριά θέλαμε να κάνουμε ένα έργο σε εξέλιξη. H μουσική έχει ούτως ή άλλως σχέση με τον χρόνο αφού έχει διάρκεια, αλλά θέλαμε να παίξουμε και με τον πραγματικό χρόνο, δηλαδή να ξετυλίγεται το περιοδικό από τεύχος σε τεύχος ακολουθώντας τις ορέξεις μας στο αμέσως προηγούμενο διάστημα. Έτσι έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε αλλαγές στο ύφος που δεν θα ταίριαζαν στον χαρακτήρα ενός έργου που αναπτύσσεται σε έναν δίσκο. Μπορούμε να καλέσουμε τους ακροατές σε ανάδραση (όπως έγινε στο 4ο τεύχος) ή μπορούμε να επαναφέρουμε θέματα κάποιου περασμένου τεύχους. Ανακοινώνουμε συνήθως σε κάθε τεύχος πότε θα κυκλοφορήσει το επόμενο και αυτό είναι ένα χρονικό όριο για εμάς τους ίδιους».
- Το έβδομο τεύχος που μόλις κυκλοφόρησε έχει τίτλο «Ψηφίστε τον συνδυασμό Θεσσαλονίκη Θλιβερή Επαρχία». Μήπως είναι πέραν του δέοντος επιθετικός για την πόλη σας;
«Ένα ωραίο βιντεοκλίπ θα ήταν να μαγνητοσκοπήσει κάποιος τους επιβάτες ενός λεωφορείου κατά μήκος της Εγνατίας να σταυροκοπιούνται κάθε φορά που περνούν έξω από μια εκκλησία, κάθε είκοσι μέτρα δηλαδή. Αυτή είναι η πορεία της πόλης. Από τη "Ζωή" και τον "Σωτήρα" στον Κούβελα, στον Παπαθεμελή, στον Ψωμιάδη και από εκεί στο "Άβατον" και στο "Strange". Δεν γίνεται να υπάρχει μια τέτοια πορεία ερήμην των πολιτών. Είναι πολύ εύκολο να περιορίζεται κανείς σε κατηγορίες προς το αθηνοκεντρικό κράτος. Απέναντι στις παθητικές γκρίνιες το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης είναι ένα καλό παράδειγμα πως ό,τι πέτυχε κατά καιρούς στην πόλη είναι οι καινοτόμες πρωτοβουλίες».
- Πρακτικά πώς εργάζεστε; Πώς γράφονται-ηχογραφούνται τα κείμενα και οι μουσικές συνθέσεις;
«Κάποιος έχει μια πρώτη ιδέα, την πλάθουμε κάπως, την απλώνουμε, τη μαζεύουμε, ξεκινάμε. Το ενδιαφέρον είναι όταν συγκεντρωνόμαστε πια στο σπίτι του Ντάνη και ηχογραφούμε τα πρώτα όργανα και τις φωνές, οπότε αρχίζει να μορφοποιείται η όλη ιδέα. Τότε αρχίζουν να εκδηλώνονται οι εμμονές του καθενός μας. Ο ένας θέλει κάτι πιο μελωδικό εδώ που ο άλλος θέλει κάτι πιο έντονο, και άλλα τέτοια. Είναι συναρπαστικό, άλλοτε γελάμε πολύ, κάποτε ανεβαίνει και η πίεση... Όποιος κουραστεί ή βαρεθεί πρώτος υποχωρεί και προχωρούμε στο επόμενο κομμάτι».
- Ποιες άλλες δράσεις έχετε παρουσιάσει;
«Το ΔΡ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1984 εμφανιζόμενο σε ένα γιαπί. Ακολούθησαν κι άλλες τέτοιες απροειδοποίητες εμφανίσεις σε δημόσιους χώρους, λαϊκές αγορές, πάρκα κ.ά. με περίεργες αμφιέσεις... H Αλεξάνδρα π.χ. είχε μια γλάστρα με ένα φουντωτό φυτό στο κεφάλι της όταν εμφανιστήκαμε στο γιαπί. Το σκεπτικό ήταν τότε ότι η μουσική θα λειτουργεί προσχηματικά ώστε να δίνει την ευκαιρία για τις απρόσμενες εισβολές στον δημόσιο χώρο. Αρχισαν να μας καλούν και σε διάφορα μέρη, σε εκδηλώσεις στην Αρχιτεκτονική Σχολή ή στο φεστιβάλ της Αυγής όπου σπάζαμε καρύδια - ως αναφορά στον Κάφκα που έγραφε στη "Ζοζεφίνα" ότι το να σπάζεις καρύδια δεν είναι τέχνη. Παίξαμε στον Βόλο αλλά και στον Πειραιά, στην τελευταία Πανελλήνια Εκθεση Εικαστικών Τεχνών, όπου στρώσαμε τραπέζι και τρώγαμε συνοδεία μετρονόμου. Στο μεταξύ είχαμε αρχίσει τις ηχογραφήσεις και όσο περνούσε ο καιρός τόσο πολλαπλασιάζονταν οι ηχογραφήσεις και μειώνονταν οι εμφανίσεις. Φεβρουάριο του 1989 κυκλοφόρησε η "Άλλη Πλευρά" σε βινύλιο και συμμετείχαμε σε πολλές συλλογές στο εξωτερικό. Ύστερα, για τρία χρόνια, ο Θανάσης και η Αλεξάνδρα έλειψαν στη Σουηδία οπότε ατονήσαμε. Γράψαμε όμως τον "Ιανό", που κυκλοφόρησε αργότερα, το 1995. Όπως ο ρωμαϊκός θεός Ιανός είχε δύο πρόσωπα, έτσι και το έργο με τ' όνομά του έχει δύο μέρη, το καθένα για ένα ραδιοφωνικό σταθμό. H μετάδοση θα έπρεπε να γίνει ταυτόχρονα από δύο σταθμούς και η ακρόαση από δύο ραδιόφωνα. Δεν έγινε ποτέ. Το 1999 κυκλοφόρησε το "Πάρτυ" ενώ διαρκούσαν ακόμη οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία. Αναφερόταν σε αυτά τα γεγονότα με αποσπάσματα από ομιλίες των πρωταγωνιστών τους. Το 2002 άρχισε το περιοδικό. Το 2003 πήραμε μέρος στη δράση "Gates" που οργάνωσε μια ιταλίδα επιμελήτρια, και μ' αυτή τελειώσαμε τις δημόσιες εμφανίσεις μας».
- Το ΔΡ μήπως αποτελεί τον πυρήνα μιας ευρύτερης ομάδας ή είστε μόνοι μέσα στην πόλη σας;
«Σαν την καλαμιά στον κάμπο».
- Θα ανταποκρινόσασταν θετικά σε πρόταση μεγάλης εταιρείας να αναλάβει την παραγωγή και διανομή του προφορικού περιοδικού; Θα δεχόσασταν κρατική χορηγία;
«Προτείναμε σε διάφορους την έκδοση του "Πάρτυ", που είχε ολοκληρωθεί προτού τελειώσουν οι βομβαρδισμοί. Και ήταν εποχή με αναμμένα τα πνεύματα, όπως θα θυμάσαι, καθώς οι βομβαρδισμοί συνεχίζονταν. Το προτείναμε και σε περιοδικά για να διανεμηθεί δωρεάν. Απαντήσεις δεν πήραμε. Το περιοδικό θα ήταν λοιπόν αδύνατο να κυκλοφορήσει από μεγάλη εταιρεία. Έχουμε από τον Οκτώβριο του 2002 επτά τεύχη... Τέτοια εκδοτική συχνότητα θα υποστηριζόταν μόνο αν ο δημιουργός είχε μεγάλο όνομα. Εμείς είμαστε άγνωστοι. Έπειτα η προσωπική παραγωγή του περιοδικού εξασφαλίζει την αυτονομία μας. Δεν αισθανόμαστε καμία δέσμευση. Γι' αυτό και ουδέποτε σκεφτήκαμε κάποια χορηγία».

Και κάτι πρόσφατο

(Το γράφουμε και στον τίτλο αυτής της σελίδας, θέλαμε να καταχωρίσουμε παλιά κείμενά μας. Εντούτοις κάποτε βαριέσαι να ψάχνεις στα χαρτιά σου, έχει μαζευτεί και πολλή σκόνη, οπότε μπαίνεις στον πειρασμό να κοινοποιήσεις κάτι πρόσφατο. Εδώ είμαστε. Το παρακάτω ποίημα γράφτηκε στις 21 Μαρτίου, την προηγούμενη -ηλιόλουστη, όχι σαν τη σημερινή- Κυριακή. Πρωί πρωί ξεκινήσαμε να πάμε σε μνημόσυνο συγγενούς, και συζητούσαμε στο δρόμο ότι η μέρα είναι αφιερωμένη στην ποίηση, ότι μια φίλη έχει να γράψει ένα κείμενο για θρησκευτικές εικόνες, σκόρπιες κουβέντες. Έτσι, αναδύθηκε το ποίημα, που το καταγράψαμε χωρίς καμιά επεξεργασία το απόγευμα, όταν επιστρέψαμε στο σπίτι).

ΕΙΚΟΝΕΣ

Oι έμποροι είχαν επιστρέψει στο ναό,
τον είχαν κυριέψει.
Σκαρφίζονταν παιχνίδια με τάσεις και με ρεύματα,
πρόβαλλαν μεθοδικά τον έναν και τον άλλον ζωγράφο,
για λίγο μόνο, ώσπου να ξεπουλήσουν.
Kαι ξανά,
τα ίδια πάλι,
εύρισκαν νέο,
μοναδικό και αξεπέραστο,
για λίγο. Και ήταν
τόσο ταπεινά τεχνάσματα, εκπόρνευση ήταν. Φτάνει.
Έξυπνος άνθρωπος ο Λέων ο Ίσαυρος,
κατάλαβε τι τρέχει.
Ο ίδιος τις ιδέες ήθελε
(σ’ άλλους καιρούς, conceptualist θα τον λέγαν),
με το σπαρτάρισμα της σκέψης λαχταρούσε.
Σιχάθηκε πια τις εικόνες. Ούτε να τις δει, μήτε να τις ακούσει.
Πού να ξέρει τι μηχανορραφούσε η Θεοδώρα
με της Golden Sachs και της Merrill Lynch τα παλικάρια.
.........................................................................................................

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.


Η φωτογραφία πάντως είναι παλιά, από το 1996 και τις εκδηλώσεις μας με γενικό τίτλο (και διάρκεια) 51 Σάββατα, στην αίθουσα Άλλη Πόλη, στη Θεσσαλονίκη.

Ποιήματα σχεδόν (1999)

(Το Κέντρο Ερευνών Για Τον Προσδιορισμό Της Ευτυχίας ήταν μία εγκατάσταση ως συμμετοχή στην ομαδική εκδήλωση “Εγνατία Οδός”, με κοχύλια, παπούτσια, φως, στρώματα, σχοινί και κείμενα που ανανεώνονταν καθημερινά σ' ένα τροχόσπιτο πλάι στην Καμάρα, στη Θεσσαλονίκη, 22 έως 26 Σεπτεμβρίου 1999).

22 Σεπτεμβρίου 1999

Θα πήγαινες για ψάρεμα,

αν ήσουν σίγουρος πως θα έπιανες ψάρια;

Έχω

τα δολώματα που πρέπει,

έχω αγκίστρια, πετονιές, έχω καλάμι και απόχη,

καπέλο για τον ήλιο.

Όμως την απάντηση

όλ' αυτά δεν μου τη δίνουν.

23 Σεπτεμβρίου 1999

-Αγοράζω ένα παγωτό κάθε απόγευμα και το απολαμβάνω

παρατηρώντας το να λειώνει.

-Δηλαδή;

-Ενδιαφέρεσαι για την ποίηση

επειδή ζεις έξω από το ποίημα.

-Δηλαδή;

-Πώς αντιδράς απέναντι σ' αυτό

που δεν καταλαβαίνεις;

-Δηλαδή;

-Πραγματικότητα ονομάζεται ο βαθμός παρέμβασης

που επιτρέπουμε στους άλλους όταν πλάθουμε τον κόσμο μας.

24 Σεπτεμβρίου 1999

Ο δρόμος έχει κατεύθυνση, δεν έχει φορά.

Μια Εγνατία ενώνει τους ανθρώπους, βοηθάει τους Ρωμαίους

να ασκούν έλεγχο, επιτρέπει τον υπολογισμό αντικειμενικών

αξιών, κι ακόμα...

Ταξιδεύω

μήπως κάποιος τόπος μ' ανακαλύψει.

Μ' ένα τροχόσπιτο σεισμόπληκτου,

μ' ένα τροχόσπιτο τουρίστα,

μ' ένα τροχόσπιτο πρόσφυγα. Ένα σπίτι σε τροχούς

δεν έχει προσανατολισμό.

κι έπειτα, δεν είναι η κίνηση το ταξίδι.

Είναι η σύλληψη της κίνησης.

25 Σεπτεμβρίου 1999

Χειρότερο από το τίποτε;

Ένα φιλάρεσκο τίποτε.

Το τίποτε με την ηχώ γίνεται κάτι.

26 Σεπτεμβρίου 1999

Είμαστε ανεκτικοί και αδιάλλακτοι.

Μοιάζουμε με τους εχθρούς μας.

Ανεκτικοί και αδιάλλακτοι.

Σε διαφορετικούς τομείς,

για διαφορετικούς λόγους. Διαθέτουμε

βέβαια

έναν πλήρη εξοπλισμό

από λογοπαίγνια.

Τα κελύφη των λέξεων

μας βοηθούν να καλύπτουμε την ακαμψία μας.

Έτσι περνούν οι μέρες με τα νέα του χρηματιστηρίου

στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.

Και μετά,

κάθε νύχτα διεκδικεί το νυχτοφύλακά της,

κι ο νυχτοφύλακας υπερωρίες στο σώμα της ημέρας.

Μοιάζουμε με τους εχθρούς μας.

Είμαστε ανεκτικοί και αδιάλλακτοι.

Το έχω ξανακούσει αυτό. Το έχω γράψει ξανά.

Η εξίσωση του τέλειου με το φαύλο ονομάζεται κύκλος.

Ανεκτικοί και αδιάλλακτοι.

Σε διαφορετικούς τομείς,

για διαφορετικούς λόγους.

Η ευτυχία

ανήκει σ' εκείνους

που υποψιάζονται την ύπαρξή της.

Μακέτες και κείμενα (1999)

(Συμμετοχή στην ομαδική έκθεση “Εικόνες από το χθες, το σήμερα και το αύριο στη Θεσσαλονίκη” στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, 1999).

ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ

Δεν πρόκειται τόσο για παρεμβάσεις στο χώρο της πόλης όσο για αλλαγή προοπτικής απέναντι στην καθημερινότητα. Αποκτούν το νόημά τους μέσα από γενικευμένες συμπεριφορές (ομαδικές ή ατομικές) τις οποίες διευκολύνει μια σειρά από κατασκευές που αρθρώνονται ως δίκτυο σε δρόμους και πλατείες σ' όλη την έκταση της πόλης. Οι δύο προτεινόμενες κατασκευές είναι μόνο ενδεικτικές.

Κατασκευή Α' (στην πλατεία ΧΑΝΘ, στο χώρο μπροστά από την είσοδο της ΔΕΘ): Ζευγάρι από κλίμακες που την καθεμία συνοδεύει ένα κυπαρίσσι, ούτως ώστε η κάτοψή τους να δίνει την εικόνα δύο αντωπών θαυμαστικών. Οι κλίμακες καταλήγουν σε πλάτωμα όπου βρίσκεται λεκάνη τουαλέτας για μικρά παιδιά τα οποία θα επιχειρήσουν συνειδητά την απεξάρτησή τους από τις πάνες. Η τελετή της ελεγχόμενης αφόδευσης σημειώνει τη μετάβαση του παιδιού από μία φάση σε μία άλλη. Είναι ένα δείγμα κοινωνικοποίησης με ψυχολογικές και οικονομικές παραμέτρους. Ένα σύστημα από φωτοκύτταρα τοποθετημένο κατά μήκος κάθε κλίμακας θα ενεργοποιεί μαγνητοταινίες ώστε να ενθαρρύνεται με μουσική η μοναχική ανάβαση των παιδιών.

Κατασκευή Β' (στον πεζόδρομο Δημ. Γούναρη, πάνω από την πλατεία Ναυαρίνου): Σε σχήμα πισίνας (σύμβολο ευμάρειας) η δεξαμενή νυχιών αποτελεί κατάφαση απέναντι σ' εκείνο που αντιμετωπίζεται με αδιαφορία. Οι τέσσερις βατήρες επιτρέπουν τη συνάφεια, τη γνωριμία, τη συζήτηση Θεσσαλονικέων που συμπτωματικά θα κόβουν τα νύχια τους την ίδια ώρα. Οικογένειες και φίλοι θα έχουν τη δυνατότητα να εντάξουν το κόψιμο των νυχιών στο κοινό τους πρόγραμμα. Η γειτνίαση με τις αρχαιότητες καταδεικνύει το χαρακτήρα του προτάγματος "Τελετουργίες Από Το Τίποτα". Δεν επιδιώκεται η ρήξη και η ανατροπή αλλά η επανεκτίμηση διαδικασιών και καταστάσεων. Επανεκτίμηση η οποία οδηγεί στην καθολική αποδοχή της ζωής χωρίς κατατμήσεις του πραγματικού και σοβαροφανείς ιεραρχήσεις του.

Συνηθίσαμε τα μεγάλα μεγέθη να τα ονομάζουμε μνημειακά, όμως το μνημείο αποτελεί διεκδίκηση της διάρκειας εκ μέρους της εξουσίας. Στις "Τελετουργίες Από Το Τίποτα" οι θεσμικές κατασκευές είναι πιο εύθραυστες από το αντικείμενό τους.

Από Δελτία Τύπου (2004)

(Τα παρακάτω κείμενα είναι αποσπάσματα από Δελτία Τύπου που γράφτηκαν με την ευκαιρία ενός μήνα εκδηλώσεων)

ΥΠΕΡΔΩΘΕ

Η λέξη Υπερδώθε είναι φτιαγμένη σε αντιστοιχία και αντίθεση προς το Υπερπέραν. Δεν αναφέρεται σε κάτι το μεταφυσικό, αλλά στην καθημερινότητα, για την ακρίβεια στη φωταγώγηση της καθημερινότητας διά του καθημερινού.

Πρόκειται για μία σειρά εκδηλώσεων που θα πραγματοποιηθούν το Μάρτιο σε διαμέρισμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Δεν είναι ένα διαμέρισμα που μετατράπηκε σε αίθουσα τέχνης ή διαλέξεων, όπως συχνά συμβαίνει. Είναι ένα διαμέρισμα εξοπλισμένο με έπιπλα μιας κάποιας ηλικίας, ένα διαμέρισμα βιωμένο και βιώσιμο. Ειδικοί φωτισμοί δεν θα απομονώνουν τα προς έκθεση έργα. Ο χώρος δεν θα εμφανίζεται κενός, ώστε τα έργα να είναι το μοναδικό σημείο για να πιαστεί το βλέμμα. Οι τοίχοι δεν θα είναι τα προνομιακά στηρίγματα των έργων. Μπορεί να βρίσκονται στο τραπέζι, στην καρέκλα, στο ψυγείο, στη σαλοτραπεζαρία, στο υπνοδωμάτιο, στην κουζίνα. Ούτε με αίθουσα διαλέξεων μοιάζει το διαμέρισμα, με τα καθίσματα σε παράταξη και την υπερυψωμένη έδρα του ομιλητή. Κάθε άλλο, πιο κοντά σε ατμόσφαιρα παλιάς επίδειξης τάπερ είναι. Δηλαδή, στο Υπερδώθε η καθημερινότητα αποτελεί θεματολογία και πρακτική δράσης αλλά από την άλλη μεριά, και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις συνθήκες πρόσληψης του καθημερινού.

Το Υπερδώθε βρίσκεται έξω από την τυπικότητα του συστήματος τέχνης και του πολιτιστικού θεάματος.

Επιχειρεί να δημιουργήσει μια φευγαλέα εστία καθημερινότητας, όπου η ζωή δεν αντιμετωπίζεται ως τεχνική δεξιότητας.

.

(Το προηγούμενο απόσπασμα προέρχεται από Δελτίου Τύπου του Φεβρουάριου 2004, πριν την έναρξη του Υπερδώθε. Σ' αυτό καταγράφονταν επίσης τα ονόματα των συμμετεχόντων που ήταν η Μαριάνθη Παπαλεξανδρή-Αλεξανδρή, η Σοφία Μαρτίνου, ο Μιχαήλ Μήτρας, ο Δημοσθένης Αγραφιώτης, ο Γιάννης Χάσκος, ο Νίκος Βελιώτης, ο Λάζαρος Ζήκος, ο Νίκος Κρυωνίδης, ο Barry Feldman, η ομάδα 21 Λεπτά Κομμάτι [Νίκος Δημηνάκης και Γιάννης Παπαϊωάννου], η Όλια Γκλούσενκο και ο Κωστής Δρυγιανάκης, η Χριστιάνα Λαμπρινίδη, η ομάδα 3Α, η Τίνα Βορεάδη, ο Ντάνης Τραγόπουλος, η Αγγελική Αυγητίδου, ο Έκτωρ Μαυρίδης, ο Νίξιλξ, οι Plateaux [Νικόλας Μαλεβίτσης και Λεωνίδας Πανουργιάς], η Μαρία Μητσοπούλου, ο Γιώργος Τσελίκας, η Φιλιώ Λούβαρη, η Ιωάννα Μήτσικα, η Αριάδνη Μίκου, ο Δημήτρης Τσιαπκίνης, η Τατιάνα Μύρκου, η Αθηνά Φελούρη, ο Σταύρος Κώττας, η Έφη Κάντζα, ο Άλκης Πασχαλίδης, ο Στράτος Ντόντσης, η Lililom, η Ματίνα Μακέστα, η Λία Ναλμπαντίδου κι εμείς).

.

Κάθε τόσο οι διαφημιστές προτείνουν να δραπετεύσουμε απ’ την καθημερινότητα, αντίθετα το Υπερδώθε επιχειρεί τη φωταγώγηση της καθημερινότητας χρησιμοποιώντας όσα η καθημερινή συνθήκη προσφέρει.

Το Υπερδώθε, όπως και κάθε φευγαλέα δραστηριότητα, αποτελεί και μία δοκιμασία για τον Τύπο. Η καθημερινότητα είναι μία ρευστή πραγματικότητα, που δεν υπακούει στη λογική των ημερών που είναι ή δεν είναι πρόσφορες για εγκαίνια, δεν υπακούει στη λογική των αργιών και των εορτών. Η καθημερινότητα είναι συμπαγής και αμείλικτη. Το αν καταφέρει ο Τύπος να ενημερώσει τους αναγνώστες γι’ αυτό που συμβαίνει είναι κριτήριο της εγκυρότητάς του. Το γεγονός ότι το Υπερδώθε προβάλλεται περισσότερο από τα έντυπα της Αθήνας, μας προσβάλλει ως πολίτες της Θεσσαλονίκης.

.

(Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το δεύτερο Δελτίο Τύπου για το Υπερδώθε, και στάλθηκε την 1η Μαρτίου 2004. Ακολουθεί μία ανακοίνωσή μας που εκδόθηκε με την ολοκλήρωση των εκδηλώσεων Υπερδώθε)

.

Με την ολοκλήρωση του Υπερδώθε τερματίζεται η Εικαστική μας δραστηριότητα. Επί 25 χρόνια κινηθήκαμε σε έναν άξονα κριτηρίων που αποδείχτηκε μη συμβατός προς το κυρίαρχο σύστημα αξιών. Η συνέχιση της πορείας μας δεν θα έμοιαζε παρά ως παραχώρηση στη ματαιοδοξία.

...

Πολύ σύντομο κείμενο. Τα σύντομα κείμενα προκαλούν συχνά απορίες και παρεξηγήσεις. Λέμε ότι κινηθήκαμε σ’ έναν άξονα κριτηρίων… Ας πούμε κάτι παραπάνω σχετικά με τα κριτήρια αυτά. Ότι για μας δεν είχε τόσο σημασία μια εντυπωσιακή ή λιγότερο εντυπωσιακή έκθεση ενός πετυχημένου ή λιγότερο πετυχημένου έργου, όσο ο συνεχής διάλογος και η εμπλοκή με ό,τι κάθε φορά συμβαίνει, σ’ οποιονδήποτε τομέα της πραγματικότητας κι αν αναφέρεται αυτό. Δεν είχε τόσο σημασία για μας κάποια μέθοδος ή δεξιοτεχνία, όσο η συνεργασία πολλών ανθρώπων διαφορετικής προέλευσης, ενασχόλησης, νοοτροπίας μέσα στη ρευστότητα της καθημερινότητας. Δεν είχε τόσο σημασία ένα έργο αποκομμένο και αυτοεπιβεβαιούμενο, όσο το πλαίσιο αναφοράς του έργου, το πλαίσιο μέσα στο οποίο το έργο παραγόταν και προσλαμβανόταν.

Και γιατί η συνέχιση της πορείας μας θα έμοιαζε με παραχώρηση στη ματαιοδοξία; Επειδή, ύστερα από τόσα πια χρόνια, η δραστηριότητά μας είναι αναγνωρίσιμη, οπότε, σύμφωνα με την κυρίαρχη λογική, πιστοποιεί την ύπαρξή μας αντί να προκαλεί κάποια ζύμωση με τα θέματα που θίγει, με τον τρόπο που τα θίγει. Μ’ άλλα λόγια, ενώ η εφηβεία μας ξεδιπλώθηκε σ’ ένα περιβάλλον όπου το προσωπικό θεωρούνταν πολιτικό, τώρα ζούμε ένα παρόν ξένο όπου το προσωπικό συμφύρεται με το ιδιωτικό.

31 Μαρτίου 2004, Θανάσης Χονδρός και Αλεξάνδρα Κατσιάνη

.

(Φωτογραφία από τη Δράση μας Μια τελευταία συνάντηση, μερικές εικόνες να θυμάσαι, της 28ης Μαρτίου 2004)