- Χρησιμοποιείτε κάποιες λέξεις, εκφράσεις, όρους, που χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στις μέρες μας από τους μεταμοντέρνους. Θεωρείτε τους εαυτούς σας μεταμοντέρνους;
++ Θα ήθελες να γίνεις λίγο πιο συγκεκριμένη;
- Στο πρώτο φύλλο του Σπίρτου, ας πούμε (Σημ: Δες την προηγούμενη ανάρτηση), δίνετε έμφαση στην ανομοιογένεια του έργου σας. Η ανομοιογένεια, η ασυνέπεια, είναι στοιχεία τα οποία αποδέχεται και προβάλλει ο μεταμοντερνισμός. Έτσι δεν είναι;
++ Εμείς συνδέουμε την ανομοιογένεια με τον καταμερισμό εργασίας. Η ανομοιογένεια προκύπτει από την άρνησή μας να βάλουμε όρια στη χρήση μέσων και τεχνικών. Αφορά τα πολλαπλά μέσα που χρησιμοποιούμε. Στους μεταμοντέρνους ο λόγος γίνεται για ανομοιογένεια των στυλ. Παίρνουν και χρησιμοποιούν αδιάκριτα κομμάτια διαφορετικής προέλευσης.
Άλλο η ανομοιογένεια, άλλο η ασυνέπεια. Είμαστε συνεπείς ιδεολογικά με την ανομοιογένεια στη δουλειά μας. Παράγουμε έργα ανομοιογενή, μη μετρήσιμα δηλαδή. Αυτό έχει πολιτικό χαρακτήρα, πάει κόντρα στο κυρίαρχο σύστημα αξιών, στην εξειδίκευση της παραγωγής.
- Δίνετε δηλαδή στην τέχνη τον ρόλο που της έδιναν πάντα οι πρωτοπορίες, ν’ αλλάξει τον κόσμο.
++ Εεε… Μη μας βάζεις να πούμε μεγάλα λόγια. Πριν είκοσι χρόνια θα μπορούσε να το πει κανείς. Σήμερα οι αντιπαλότητες είναι σε ύφεση. Ας πούμε ότι με την τέχνη δίνεται η ευκαιρία να προτείνεις άλλο πρότυπο, ένα διαφορετικό σύστημα αξιών.
- Είναι ακόμα η έννοια της χειρονομίας, που οι μεταμοντέρνοι της δίνουν ένα περιεχόμενο ενστικτώδους αυθορμητισμού. Εσείς όμως τη συνδέετε με το εφήμερο…
++ Ναι. Το φευγαλέο. Σε αντίθεση με το σταθερό και δήθεν αιώνιο.
- Το να χρησιμοποιείτε καινούργια μέσα, καινούργια υλικά, τι σημαίνει; Μια ρήξη με την παράδοση;
++ Τώρα πια; Ο φουτουρισμός δεν είναι παράδοση; Το νταντά δεν είναι παράδοση; Ο σουρρεαλισμός επίσης. Πάντως, μιλώντας για νέα υλικά και παραδόσεις, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο την ιστορία της τέχνης αποκλεισμένη από την υπόλοιπη ιστορία. Να, π.χ., χρησιμοποιήσαμε τα κατακάθια του καφέ, ένα καινούργιο υλικό, για να κάνουμε ζωγραφική. Δεν ήταν απόρροια κάποιων σκέψεων πάνω στην ιστορία της τέχνης. Ήταν η περίπτωση του Κολοσσού της Ρόδου, η προσπάθεια να βρεθεί με τη βοήθεια καφετζούδων, που μας έδωσε την ιδέα. Έπειτα είναι και η προσωπική μας ιστορία. Κι όχι προσωπική μυθολογία. Προσωπική ιστορία. Λέει ο Λαζόγκας σε κάποια συνέντευξη ότι κάνοντας έρωτα λερώνουμε τα σεντόνια, αυτό τον εμπνέει μετά για να χρησιμοποιήσει υφάσματα μ’ έναν ορισμένο τρόπο. Εμείς δεν κάνουμε κάτι τέτοιο. Χρησιμοποιούμε το ίδιο το σεντόνι. Και πετσέτες και ποτήρια και ένα σωρό άλλα πράγματα. Όπως είναι ή μεταποιώντας τα. Κομμάτια από την καθημερινή μας δραστηριότητα έρχονται και μπαίνουν σ’ αυτό που παρουσιάζουμε. Κι άλλοτε αυτό φαίνεται καθαρά, άλλοτε όχι και τόσο.
- Αυτό έχει να κάνει μ’ εκείνο που με έμφαση λέγατε στο ραδιόφωνο στη συνέντευξη «Συντονίζουμε τη συμπεριφορά μας. Δεν συνεργαζόμαστε» (Σημ: Η αναφορά γίνεται στη συζήτηση με την Λίνα Ελεγμίτου στην εκπομπή της Κι άμα δεν τα λες, ξεχνιέσαι).
++ Θα ήθελες να γίνεις λίγο πιο συγκεκριμένη;
- Στο πρώτο φύλλο του Σπίρτου, ας πούμε (Σημ: Δες την προηγούμενη ανάρτηση), δίνετε έμφαση στην ανομοιογένεια του έργου σας. Η ανομοιογένεια, η ασυνέπεια, είναι στοιχεία τα οποία αποδέχεται και προβάλλει ο μεταμοντερνισμός. Έτσι δεν είναι;
++ Εμείς συνδέουμε την ανομοιογένεια με τον καταμερισμό εργασίας. Η ανομοιογένεια προκύπτει από την άρνησή μας να βάλουμε όρια στη χρήση μέσων και τεχνικών. Αφορά τα πολλαπλά μέσα που χρησιμοποιούμε. Στους μεταμοντέρνους ο λόγος γίνεται για ανομοιογένεια των στυλ. Παίρνουν και χρησιμοποιούν αδιάκριτα κομμάτια διαφορετικής προέλευσης.
Άλλο η ανομοιογένεια, άλλο η ασυνέπεια. Είμαστε συνεπείς ιδεολογικά με την ανομοιογένεια στη δουλειά μας. Παράγουμε έργα ανομοιογενή, μη μετρήσιμα δηλαδή. Αυτό έχει πολιτικό χαρακτήρα, πάει κόντρα στο κυρίαρχο σύστημα αξιών, στην εξειδίκευση της παραγωγής.
- Δίνετε δηλαδή στην τέχνη τον ρόλο που της έδιναν πάντα οι πρωτοπορίες, ν’ αλλάξει τον κόσμο.
++ Εεε… Μη μας βάζεις να πούμε μεγάλα λόγια. Πριν είκοσι χρόνια θα μπορούσε να το πει κανείς. Σήμερα οι αντιπαλότητες είναι σε ύφεση. Ας πούμε ότι με την τέχνη δίνεται η ευκαιρία να προτείνεις άλλο πρότυπο, ένα διαφορετικό σύστημα αξιών.
- Είναι ακόμα η έννοια της χειρονομίας, που οι μεταμοντέρνοι της δίνουν ένα περιεχόμενο ενστικτώδους αυθορμητισμού. Εσείς όμως τη συνδέετε με το εφήμερο…
++ Ναι. Το φευγαλέο. Σε αντίθεση με το σταθερό και δήθεν αιώνιο.
- Το να χρησιμοποιείτε καινούργια μέσα, καινούργια υλικά, τι σημαίνει; Μια ρήξη με την παράδοση;
++ Τώρα πια; Ο φουτουρισμός δεν είναι παράδοση; Το νταντά δεν είναι παράδοση; Ο σουρρεαλισμός επίσης. Πάντως, μιλώντας για νέα υλικά και παραδόσεις, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο την ιστορία της τέχνης αποκλεισμένη από την υπόλοιπη ιστορία. Να, π.χ., χρησιμοποιήσαμε τα κατακάθια του καφέ, ένα καινούργιο υλικό, για να κάνουμε ζωγραφική. Δεν ήταν απόρροια κάποιων σκέψεων πάνω στην ιστορία της τέχνης. Ήταν η περίπτωση του Κολοσσού της Ρόδου, η προσπάθεια να βρεθεί με τη βοήθεια καφετζούδων, που μας έδωσε την ιδέα. Έπειτα είναι και η προσωπική μας ιστορία. Κι όχι προσωπική μυθολογία. Προσωπική ιστορία. Λέει ο Λαζόγκας σε κάποια συνέντευξη ότι κάνοντας έρωτα λερώνουμε τα σεντόνια, αυτό τον εμπνέει μετά για να χρησιμοποιήσει υφάσματα μ’ έναν ορισμένο τρόπο. Εμείς δεν κάνουμε κάτι τέτοιο. Χρησιμοποιούμε το ίδιο το σεντόνι. Και πετσέτες και ποτήρια και ένα σωρό άλλα πράγματα. Όπως είναι ή μεταποιώντας τα. Κομμάτια από την καθημερινή μας δραστηριότητα έρχονται και μπαίνουν σ’ αυτό που παρουσιάζουμε. Κι άλλοτε αυτό φαίνεται καθαρά, άλλοτε όχι και τόσο.
- Αυτό έχει να κάνει μ’ εκείνο που με έμφαση λέγατε στο ραδιόφωνο στη συνέντευξη «Συντονίζουμε τη συμπεριφορά μας. Δεν συνεργαζόμαστε» (Σημ: Η αναφορά γίνεται στη συζήτηση με την Λίνα Ελεγμίτου στην εκπομπή της Κι άμα δεν τα λες, ξεχνιέσαι).
Στιγμιότυπο από δράση στα πλαίσια των εκδηλώσεων Χειρονομίες, στη Θεσσαλονίκη το 1988.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου